Prawidłowe oświetlenie uliczne jest niezwykle ważne dla bezpieczeństwa oraz komfortu mieszkańców. Dobrze dobrane zapewnia bezproblemową widoczność po zapadnięciu zmroku i pozwala na swobodne poruszanie się po ulicach oraz chodnikach. Jest to bardzo ważne, ponieważ odpowiednie oświetlenie uliczne zmniejsza liczbę wypadków i rabunków. Czytaj dalej, a dowiesz się wszystkiego na ten temat.
Spis Treści
- Jakie są normy oświetlenia zewnętrznego?
- Jakie są klasy oświetleniowe?
- Jaka barwa światła na zewnątrz?
- Czego używa się do oświetlania zewnętrznego?
Jakie są normy oświetlenia zewnętrznego?
Zapewnienie bezpieczeństwa oraz wygody przemieszczania się jest bardzo ważne, dlatego niezbędne jest spełnienie odpowiednich norm oświetlenia zewnętrznego, zarówno polskich, jak i europejskich. Warto zaznaczyć, że są one regularnie aktualizowane i dostosowywane do aktualnych wymagań. Aktualnie jedną z ważniejszych zmian jest ta dotycząca źródeł światła w kontekście ekologii i odnawialnych źródeł energii. Przepisy nie pozwalają na wykorzystywanie losowego źródła światła. Do użytku dopuszczone są tylko te, które emitują wystarczającą ilość światła, bez zbędnego zużywania energii.
Normy oświetlenia zewnętrznego to:
- PKN-CEN/TR 13201-1:2016-02 - zbiór wytycznych dotyczących wyboru klasy oświetlenia ulicznego. Norma ta zawiera konkretne parametry świetlne, dzięki którym bez większych przeszkód można wybrać właściwą klasę oświetlenia;
- PN-EN 13201-2:2016-03 - zbiór wymagań oświetleniowych. Norma ta wskazuje wymagania fotometryczne dla konkretnych klas oświetleniowych, które zgodne są z potrzebami dróg oraz bierze pod uwagę uwarunkowania środowiskowe;
- PN-EN 13201-3:2016-03 - zbiór wytycznych dotyczących obliczeń oświetleniowych. Norma ta mówi o metodach programowania oraz obliczeniowych, których należy używać podczas projektowania oświetlenia w danym miejscu;
- PN-EN 13201-4:2016-03 - zbiór metod pomiarów parametrów oświetlenia. Przepisy te mówią o zasadach wykonywania pomiarów i uwzględniają warunki, w jakich pomiary te powinny być wykonywane;
- PN-EN 13201-5:2016-03 - zbiór wskaźników energetycznych. Norma mówiąca o minimalnych wartościach energetycznych wśród nowoczesnych rozwiązaniach oświetleniowych.
Wprowadzane przepisy i normy mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa oraz wygody użytkujących drogi, chodniki czy ścieżki, a dodatkowo zwiększenie efektywności źródeł światła. Właśnie dlatego aktualnie o wiele częściej wykorzystuje się ledowe źródła światła, dzięki którym można zaoszczędzić nawet do 80% energii niż w lampach starego typu.
Jakie są klasy oświetleniowe?
Poszczególne grupy użytkowników ruchu drogowego wpływają na określone normy dotyczące oświetlenia ulicznego. Przepisy, w każdej grupie użytkowników ruchu są inne, w zależności od natężenia ruchu samochodowego, pieszych czy występujących stref konfliktowych. Co ważne proces ustalania klasy oświetlenia drogi czy jej odcinka może być różny w przypadku drogi już istniejącej oraz projektowanej.
Jeśli mówimy o drodze projektowanej, przepisy oświetlenia ulicznego, mówią o potencjalnej liczbie użytkowników oraz możliwych kolizji, które mogą być spowodowane natężeniem ruchu. W sytuacji, kiedy droga już istnieje, dokonuje się na niej serii pomiarów związanych z natężeniem ruchu, oświetlenia oraz luminacji. Pozwala to na określenie, do jakiej klasy można przyporządkować konkretny odcinek drogi.
Możemy wyróżnić następujące klasy oświetleniowe:
- M — trasy komunikacyjne o średnim oraz wysokim natężeniu ruchu i kierowcy pojazdów silnikowych;
- C — obszary konfliktowe, które wynikają z ruchu pojazdów, pieszych oraz rowerzystów. Strefy te wykazują zmianę geometrii odcinka drogi oraz te, na których może wystąpić zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia kolizji;
- P — dotyczy pieszych oraz rowerzystów, którzy poruszają się po osiedlowych uliczkach, chodnikach, oraz kierowcy poruszający się z niskimi prędkościami;
- EV — dodatkowa klasa, która mówi o zapewnieniu widoczności pionowych powierzchni;
- HS — jeszcze jedna klasa dodatkowa, wskazująca na drogi dla pieszych, pasy postojowe, ciągi piesze, parkingi i leżące oddzielnie bądź wzdłuż jezdni powierzchnie ruchu;
- SC — klasa ta powstała, aby móc zidentyfikować przedmioty oraz powierzchnie, na których może wystąpić większe prawdopodobieństwo naruszania przepisów;
- PC — oświetleniowa klasa uzupełniająca, która określa oświetlenie przejść dla pieszych za pomocą specjalnych, niskich lamp, gdzie sylwetka pieszego jest bardzo dobrze widoczna z każdej perspektywy.
Jaka barwa światła na zewnątrz?
Jaka barwa światła na zewnątrz? Otóż w przypadku zewnętrznych terenów osiedli mieszkaniowych, stosować można oprawy uliczne z oświetleniem o najróżniejszej barwowej temperaturze, od ciepłej białej — około 3000 K, poprzez tę neutralną - 4000 K, aż po zimną białą - 5000 K. Wcześniej używało się wysokoprężnych lamp sodowych o temperaturze barwowej około 2000 K. Aktualnie takie rozwiązania nie są już wykorzystywane, ponieważ uzyskiwany efekt jest niewystarczający.
Warto zaznaczyć, że białe światło np. opraw parkowych, pozwala na postrzeganie otoczenia jako znacznie jaśniejszego i neutralniejszego, a także jest preferowane przez większość ludzi. Podnosi ono poczucie bezpieczeństwa, umożliwia rozpoznawanie twarzy czy sylwetek ludzi i eliminuje dyskomfort związany z potencjalnymi napaściami. Warto również zaznaczyć, że białe światło wpływa na lepszą jakość nagrań z kamer umieszczanych na placach, parkingach czy placach zabaw.
Ponadto właściwa barwa światła kreuje atmosferę danego miejsca. Badania wskazują, że parki i skwery powinny być oświetlone światłem o barwie około 3700 K, dlatego że wieczorem człowiek powinien unikać niebieskich barw, wpływających na obniżenie melatoniny, powodujących problemy z zasypianiem. Warto zaznaczyć, że temperatura zimna wynosząca około 5000 - 6000 K umożliwia na lepszą ekspozycję otaczającej zieleni.
Czego używa się do oświetlania zewnętrznego?
Do oświetlania zewnętrznego używa się:
- opraw zewnętrznych ulicznych — najczęściej służą do oświetlania dróg osiedlowych czy chodników;
- opraw parkowych — od opraw ulicznych różnią się designem, fotometrią oraz konstrukcją;
- naświetlaczy LED — bardzo dobrze spełniają swoją funkcję na parkingach, wjazdach np. na zamknięte osiedla czy na placach zabaw lub boiskach;
- plafonów — najczęściej stosowane na klatkach obiektów wielorodzinnych — przy wejściach;
- słupki LED — dyskretnie oświetlają ciągi komunikacyjne, miejsca parkingowe, alejki, a także place zabaw.
Mamy nadzieję, że wiesz już, jaka barwa światła na zewnątrz, i jaki typ oświetlenia będą odpowiednie dla danego przedsięwzięcia.